De Molukkers zijn 70 jaar in Nederland en tellen inmiddels vijf generaties die deel uitmaken van de Nederlandse samenleving. Maar waarom kwamen ze naar Nederland en hoe is het hen door de jaren heen vergaan? De reizende tentoonstelling In twee werelden: 70 jaar Molukkers in Nederland gaat in op die vragen en vertelt de geschiedenis van de Molukkers in Nederland vanuit verschillende perspectieven. De tentoonstelling is opgesteld in zes zeecontainers tussen CODA en ACEC. Wethouder Sunita Biharie opent de tentoonstelling op zondag 7 augustus om 14.30 uur. Daarna is de tentoonstelling vanaf donderdag 11 augustus op donderdag, vrijdag, zaterdag en zondag van 11.00 tot 16.00 uur gratis te bezoeken.
De geschiedenisboeken geven vaak maar één perspectief op gebeurtenissen uit het verleden, terwijl juist de veelheid aan stemmen, perspectieven en persoonlijke verhalen de geschiedenis recht doet. Zeker als de geschiedenis deels beladen is of niet alle facetten besproken of beschreven zijn. In de tentoonstelling In twee werelden: 70 jaar Molukkers in Nederland komen verschillende perspectieven samen. Perspectieven op persoonlijke verhalen, waarheden en gebeurtenissen. Gebeurtenissen die door verschillende generaties op uiteenlopende manieren beleefd worden. Soms schuren de perspectieven en soms schetsen ze een ander beeld dan de bezoeker kent. De tentoonstelling nodigt uit om met een open blik en nieuwsgierigheid naar alle verhalen te kijken en te luisteren om zo een beter beeld te kunnen vormen van de geschiedenis van de Molukkers in Nederland en in de regio Apeldoorn en de Veluwe.
Het verhaal van de Molukkers start in deze tentoonstelling ver voor hun komst naar Nederland en laat zien dat Nederlanders al in 1599 naar de Molukken kwamen vanwege de handel in bijvoorbeeld nootmuskaat en kruidnagel. De tentoonstelling maakt ook inzichtelijk waarom de Molukkers 350 jaar later, in 1951, naar Nederland kwamen. Bezoekers krijgen een indruk van de koloniale periode, de sociaal-politieke strijd op de Molukken en de proclamatie van de onafhankelijke Republiek der Zuid-Molukken (RMS). Ook is er aandacht voor het integratieproces door de jaren heen en het behoud van de eigen identiteit, sociale en culturele veranderingen en de radicalisering van Molukse jongeren. Audiofragmenten en portretten uit het boek Role Models van Ed Leatemia nemen de bezoekers mee door de tentoonstelling. In het boek deelt Leatemia de indrukwekkende verhalen van 70 Molukkers in Nederland die elk op hun eigen manier successen hebben behaald. Het boek is een eerbetoon aan de eerste generatie, maar is vooral bedoeld om volgende generaties te inspireren en te motiveren het best uit zichzelf te halen.
Molukkers in Apeldoorn en omgeving
De Molukkers die in de jaren ’50 naar Nederland kwamen, werden gehuisvest in woonoorden. Op dat moment waren zowel de Molukkers als de Nederlandse overheid ervan overtuigd dat zij weer terug zouden keren. Toen bleek dat hun verblijf permanent zou zijn, werd ook het woonbeleid aangepast. Aanvankelijk wilde het Commissariaat van Ambonezenzorg van het Ministerie van Maatschappelijk Werk ter verbetering van de huisvesting van de Molukkers nieuwe woonoorden bouwen en bestaande woonoorden vernieuwen. Maar in maart 1961 werd besloten dat het beter was om nieuwe woonwijken aan te leggen. Voor Apeldoorn betekende dat dat er woningen gebouwd moesten worden voor Molukkers die toen in Vaassen en Teuge woonden. Op dat moment werkten er 31 Molukkers bij verschillende Apeldoornse bedrijven. Uiteindelijk werd ingestemd met de bouw van 63 woningen op de Cort van der Lindenstraat en Van Oldebarneveltstraat in Apeldoorn-Zuid. Het Rijk betaalde de bouw van de woningen. In 1964 werd de Molukse kerk op de Kaijersdijk/Colijnstraat in gebruik genomen. In de kerk werden ook ontmoetingsruimten voor Molukse verenigingen ondergebracht. Na de zesde container is de NOS documentaire Hoe de Molukkers naar Nederland kwamen en bleven te zien die een beknopte toelichting geeft op 70 jaar Molukkers in Nederland.
Opening
De tentoonstelling wordt op zondag 7 augustus geopend door wethouder Sunita Biharie in het auditorium van CODA. Aanwezig zijn bij de opening? Ga dan naar www.coda-apeldoorn.nl/tweewerelden en meld je aan via de roze button.
Programma
De Stichting Muhabbat en de Stichting Indisch Erfgoed hebben bij de tentoonstelling een programma van films, lezingen, muziek, workshops en optredens van onder andere de Molukse zang- en dansgroep LimaDiti samengesteld. Meer informatie is te vinden op de websites van de Stichting Muhabbat (www.muhabbat.nl) en de Stichting Indisch Erfgoed (www.indischerfgoed.nl) en op Facebookpagina’s van beide stichtingen. Fotograaf Zeth Matulessy uit Twello selecteerde uit zijn fotoarchief twee beelden voor de posterreeks. Ed Leatemia verzorgde het beeld voor de andere twee posters. Sociaal en cultureel antropoloog Elias Rinsampessy is betrokken geweest bij de tentoonstellingsteksten. Rinsampessy groeide op in het Molukse kamp Schattenberg (voorheen Kamp Westerbork) en studeerde aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Hij is de eerste doctor in de Sociale Wetenschappen van de tweede generatie Molukkers in Nederland. Momenteel is hij bestuursvoorzitter van de Stichting Muhabbat.
Praktisch
De reizende tentoonstelling In twee werelden: 70 jaar Molukkers in Nederland is van 11 tot en met 28 augustus, van donderdag tot en met zondag (13-16u) te zien in zes zeecontainers tussen CODA en de ingang van Parkeergarage Museum. Deze tentoonstelling kan gerealiseerd worden dankzij de samenwerking tussen de gemeente Apeldoorn, CODA, ACEC, de Stichting Indisch Erfgoed, de Stichting Muhabbat en de landelijk organisator Media Luna. De tentoonstelling was eerder te zien in Vlissingen, Helmond, Rotterdam en Cuijk. Na Apeldoorn reist de tentoonstelling door naar Epe.
www.reizendetentoonstelling.nl | www.coda-apeldoorn.nl/tweewerelden