Vandaag onthulde burgemeester Heerts in Hoog Soeren een monument voor het beladen bos. Tijdens de oorlogsjaren herbergden de bossen tussen Hoog Soeren en de westkant van Apeldoorn één van de grootste munitiedepots van Noordwest-Europa, genaamd Lützow.
Het monument is een initiatief van de gemeente Apeldoorn en Kroondomein Het Loo, het Rijksvastgoedbedrijf en het saneringsbedrijf Leemans. Het is ontworpen door Han Goudswaard en bestaat uit een landkaart van het bos, waarop alle munitie-opslagpunten en toegangspoorten staan. De kaart ligt in zogenaamd eifelgesteente. Dit materiaal werd door de Duitsers aangevoerd om de wegen van het munitiedepot te verharden.
Tonnen aan munitie
Dit munitiedepot besloeg een gebied van 675 hectare en bestond uit 273 half ingegraven munitieopslagplaatsen. In elk depot lag 100 tot 300 ton aan verschillende soorten munitie opgeslagen. Het depot had een grote impact op bewoners in de directe omgeving. Zo moesten een aantal van hen gedwongen hun woning verlaten en was het leven naast het depot niet zonder risico.
Verzet voorkomt ramp
Een dag voor de bevrijding van Apeldoorn door de Canadezen probeerde de Duitse bezetter het depot volledig op te blazen. Door sabotage van het verzet werd slechts een deel van het depot tot ontploffing gebracht en werd Hoog Soeren en Apeldoorn een ramp bespaard. Na afloop van de oorlog werd de resterende munitie op de Uddelse Heide vernietigd door de Nederlandse Staat. Tijdens die vernietiging sloeg een deel van de munitie de grond in of werd in stukken verspreid over de omgeving. Het resultaat was een gebied bezaaid met munitie en brokstukken van het depot.
Bossen saneren
Sinds 1998 zijn gemeente, Kroondomein Het Loo, het Rijksvastgoedbedrijf en de firma Leemans bezig om deze bossen schoon te krijgen van munitie(resten) en veilig te maken.
Inmiddels is 1200 hectare aan bos en heide gesaneerd en zijn er 1.273.000 delen munitie en scherven uit de grond gehaald. De gemeente verwacht tot zeker 2028 nog bezig te zijn met het opschonen en veilig maken van de bossen rondom Hoog Soeren. Totdat dit werk voltooid is, is het verstandig om de waarschuwingsborden op te volgen.
Naast een monument loopt vanaf Hotel Oranjeoord een wandelroute over het terrein van het voormalig munitiedepot. Vanaf april 2022 komt in Hotel Oranjeoord in Hoog Soeren een expositie over het munitiedepot. Die wordt georganiseerd door studenten archeologie van de Hogeschool Saxion.
Waar in Hoog Soeren staat het monument? Indrukwekkend, wil het graag een keer bezoeken en de wandelroute afleggen.